Kalendarz rozwoju dziecka : czwarty trymestr (0-3 msc)

Pojawienie się w domu noworodka to wyjątkowe doświadczenie. Rodzice, starają się zapewnić maleństwu wszystko to co najlepsze, aby malec prawidłowo się rozwijał i był najszczęśliwszym dzieckiem na ziemi.

Razem z marzeniami i dobrymi chęciami, pojawiają się jednak niepewności i obawy. Czy to jak zachowuje się moje dziecko jest "w normie"? Czy nie za wolno się rozwija? Czy dzieci zachowują się właśnie w taki sposób? Dlaczego nasz malec znowu płacze?

Nowa sytuacja, wiele pytań i sprzecznych odpowiedzi powoduje to, że rodzice czują się zagubieni. Z tego powodu powstają książki, artykuły czy właśnie kalendarze dotyczące rozwoju maluchów. Mają one być drogowskazem i wsparciem. Pamiętaj jednak, że nie są one sztywnym wyznacznikiem tego co dziecko powinno umieć w danym tygodniu życia. Ustalone w kalendarzach ramy czasowe są średnią statystyczną, stworzoną na podstawie rozwoju dzieci. Sama zauważysz, że niektóre kamienie milowe są rozciągnięte na kilka tygodni, w których oczekuje się pojawienia danej umiejętności. 

Chciałabym, aby ten artykuł był dla Ciebie przeglądem tego, co czeka Cię w najbliższych miesiącach. Tak, abyś czuła się przygotowana, lub znalazła odpowiedzi tłumaczące zachowanie malca w danym okresie. Jeśli masz jednak poważne obawy, że Twoje dziecko rozwija się zbyt wolno, lub niepoprawnie, skontaktuj się z lekarzem pediatrą. 

1. Skoki rozwojowe - co to jest i czego się mogę spodziewać?

Noworodki i niemowlęta rozwijają się niezwykle szybko. Można wręcz rzec, że w pierwszym roku życia dziecka, jedyne co jest pewne to zmiana. 

Badania nad rozwojem dzieci pozwoliły wyróżnić pewne okresy, w których następuje zdobycie nowych umiejętności. Nazywają się one właśnie skokami rozwojowymi. Dlaczego skoki?

Rozwój niemowląt nie odbywa się w sposób ciągły, gdzie systematycznie możemy obserwować postępy. W odczuciu rodziców dzieci często zmieniają się z dnia na dzień, nagle zyskują nową umiejętność. Skoki rozwojowe są to więc takie okienka, w których możemy spodziewać się nagłego rozwoju dziecka, na wielu płaszczyznach. Czy dziecko wykazuje jakieś objawy nadchodzącego skoku rozwojowego? Oj tak. Im dziecko jest bardziej wrażliwe, tym te objawy są intensywniejsze. Podczas skoku rozwojowego dzieci mogą:

- być rozdrażnione i płaczliwe,
- mieć problemy ze snem i zwiększać liczbę pobudek w nocy,
- potrzebować mamy bardziej niż zwykle, a wręcz nie rozstawać się z nią nawet na minutę.

Najczęściej okresy skoku rozwojowego, to ciężkie dni dla rodziców, dlatego z utęsknieniem (i przerażeniem) często zerkają oni do kalendarza skoków rozwojowych.

Jak sama widzisz, jest tego naprawdę dużo, a pierwszy rok życia dziecka jest niezwykle intensywny. Spróbujemy razem, krok po kroku, przejść przez tajniki rozwoju dziecka, a zaczniemy od samego początku.

2. Czwarty trymestr - pierwsze trzy miesiące życia dziecka.

Ciąża ludzka trwa 3 trymestry. Jednak według teorii dr. Harveya Karpa, ludzie przychodzą na świat o 3 miesiące za wcześnie i nie są dostosowani do otaczającego ich świata. Dlaczego więc nie rodzimy się później? Uzasadnienie jest czysto biologiczne. Dzieci rosną zbyt szybko i kobieta nie byłaby w stanie urodzić tak dużego dziecka. W związku z tym pierwsze trzy miesiące życia niemowlaka, które powinno tak naprawdę spędzić w łonie matki, nazywane jest właśnie czwartym trymestrem. Okres ten jest określany jako przygotowanie się i dostosowanie dziecka do funkcjonowania w otaczającym go świecie.

Dlaczego o tym wspominam? Jest to niezwykle istotne dla zrozumienia zachowania dziecka i jego potrzeb w tym okresie. 

Potrzeby dziecka skupiają się głównie na bliskości. Noworodek, a później niemowlę, chce być noszone i tulone. Pojemność żołądka noworodka to około 20-25 ml i wciągu miesiąca wzrasta do 100 ml. W związku z tym dziecko je często. Potrzeba ssania jest również bardzo silna i działa na dziecko uspokajająco i wyciszająco. 

2.1 Czwarty trymestr, a kolka.

Jak już wspomniałam wyżej, czwarty trymestr to dla dziecka okres dostosowywania się do warunków poza łonem matki. Dotyczy to również przyjmowanego przez niego pokarmu. Rodzice często borykają się z problemem nazywanym kolkami dziecięcymi. Jest to zespół zachowań, które są powiązane z nierozwiniętym do końca układem pokarmowym dziecka. Malec przeraźliwie płacze, podkula nóżki, może mieć gazy. Ciężko go utulić i uspokoić. Takie napady kolkowe najczęściej zdarzają się w godzinach wieczornych.

Razem z Helą przeszliśmy przez etap kolek i z ręką na sercu mogę przyznać, że był to najtrudniejszy okres w moim życiu. Do dziś pamiętam to uczucie bezsilności, które było nie do zniesienia. Trzymanie w rękach maluszka, który przeraźliwie płacze i niemożliwość uspokojenia malca często doprowadzała mnie do płaczu.

Nic więc dziwnego, że rodzice desperacko poszukują rozwiązań, aby choć trochę ulżyć malcowi. Sami przetestowaliśmy chyba wszystkie.

2.2 Sposoby na kolkę u niemowlaka.

• Niezawodne u nas okazało się chustonoszenie. Zawijaliśmy maleństwo w bawełnianą chustę, wtulała się ona w nasze ciało, a następnie wyciszała się. Wydeptaliśmy z mężem kilometry po przedpokoju kołysząc Hele. Było to chyba jedyne rozwiązanie, które działało.
  Niektóre dzieci lubią być spowijane, co jest w zasadzie bardzo podobne do chusty. Na rynku dostępne są specjalne kokony, które mocno otulają dziecko, imitując warunki z brzucha mamy. Można też użyć do tego celu rożka lub kocyka.
  
  
• Biały szum pomaga dziecku zasnąć. Czasami warto poeksperymentować z dźwiękami. Hela na spacerze w gondoli akceptowała dźwięk z jednego ze znanych misiów, natomiast wieczorem zasypiała tylko przy konkretnym dźwięku odkurzacza na youtube. Film ten miał 300 tysięcy wyświetleń i trwał 1,5h. Tak, 1,5 godzinne nagranie odkurzacza. Ilość wyświetleń jest dowodem na to, że nie tylko na moje dziecko to działało.
  
  
• Probiotyki i krople ułatwiające trawienie dodawane do mleka podczas karmienia (tak, nawet podczas karmienia piersią). Przetestowaliśmy chyba wszystkie dostępne na rynku preparaty, łącznie z tymi cud kropelkami z zagranicy (jeśli Twoje dziecko ma kolki, na pewno wiesz o czym mówię). Jednak szczerze mówiąc, u nas nie wiele pomagały.
  
  
• Termofor z pestek wiśni często ratował mi życie w nocy. Wrzucałam go na 15 min do piekarnika i takie mocno ciepłe pestki przykładałam Heli do brzuszka. Najlepiej działało, gdy leżałam na plecach, Hela na brzuchu na mnie, a pomiędzy nami był w właśnie termofor.
  
  
• Piłka do jogi. Zaraz po kilometrach zrobionych na przedpokoju, siadaliśmy na piłce. Lekkie podskakiwanie pomagało dziecku zasnąć.

Lista rzeczy, które przetestowaliśmy była jeszcze długa, jednak nawet jeśli coś działało, to było chwilowe ukojenie. I teraz napisze coś bardzo ważnego, jeśli Twoje dziecko boryka się z kolkami. Gotowa?

Równo, jak w zegarku, po upłynięciu tych magicznych 3 miesięcy, kolki zniknęły. Ot, tak. Z dnia na dzień. I jestem pewna, że nie z powodu magicznych kropelek czy doskonałej techniki usypiania na piłce do jogi. Nasz niemowlak dojrzał do przywitania się z tym światem.

3. Rozwój dziecka - pierwsze trzy miesiące życia.

W pierwszych trzech miesiącach życia nasz malec przechodzi przez aż trzy skoki rozwojowe:

1. W 4-5 tygodniu życia. W tym czasie dziecko zaczyna się uśmiechać i zaczyna obserwować naszą twarz. Położone na brzuszku, będzie podejmować próby utrzymania główki [1]. Staraj się jak najczęściej kłaść maluszka w ten sposób. Dzięki temu będzie on ćwiczył mięśnie. Pozycja ta pomoże mu także z bolącym brzuszkiem.
A co gdy maluszek się denerwuje ? Spróbuj mówić do niego, uśmiechać się. Każda chwila na brzuszku jest cenna.

2. W 8 tygodniu życia. Dziecko ma już wykształcony harmonogram dnia, zaczyna odróżniać dzień od nocy, a rutyna zaczyna odgrywać w jego życiu dużą role. Malec staje się również bardziej ruchliwy. Zaczyna żywiołowo ruszać rączkami i nóżkami. Zacznie równie głużyć [1].

3. W 10-12 tygodniu życia. Dziecko zaczyna się interesować otaczającym go światem. Reaguje na dźwięki i światło. Zaczyna łapać za zabawki i łączy rączki w linii środkowej ciała. Leżąc na brzuszku podpiera się łokciami [1]. Dla urozmaicenia czasu na brzuszku, maluszkowi można już zaproponować zabawki, które zajmą go na dłużej. Świetnym pomysłem może być trójkąt sensoryczny, który ma w sobie ukryte dla malca niespodzianki: metki, sznureczki, różne faktury i ... absolutny hit - lusterko. Dzieci są bardzo zainteresowane własnym odbiciem.

Znajdziesz tutaj: Trojkat edukacyjny Sailors Bay | Little Dutch

Tuż przed skończeniem trzeciego miesiąca malec zaczyna wkładać rączki do buzi. Pozwól mu na to! Dzięki rączkom w buzi malec przygotowuje się do rozszerzania diety, stymulując i regulując wrażliwość na bodźce w tym rejonie. Ma to na celu zniwelowanie odruchu wymiotnego.
Wkładając rączki do buzi malec poznaje również własne ciało - właśnie odkrył, że ma rączki! Nie martw się, jak tylko oswoisz się z piąstkami w buzi, malec wsadzi do niej stopy! I na to też mu pozwól ;-)

Jeśli jednak, ciężko znieść ci widok rączek w buzi, możesz spróbować wręczyć dziecku silikonowe gryzaki. Pamiętaj jednak, że musi być on drobny i lekki - dostosowany do malutkiej buzi i rączek.

Znajdziesz tutaj: Gryzak silikonowe kluczyki Róż | Little Dutch

 4. Rozwój wzroku u dziecka w pierwszych miesiącach życia.

 Na początku artykuły wyjaśniłam Ci potrzeby dziecka w tym okresie życia. Bliskość, mleko, sen i czysta pieluszka to w zasadzie wszystko co potrzebuje malec. O pierwszych zabawkach wspomniałam dopiero w okolicach 3 miesiąca. Dlaczego?

Gdy dziecko się rodzi, nie widzi za dobrze. Jego obraz jest rozmyty, a świat ma tylko czarno-białe barwy. Powoli jednak oczka zaczynają widzieć coraz ostrzej, a w świat szarości wchodzą czerwone, żółte i zielone barwy.

 
Źródło zdjęcia: Co widzi dziecko w pierwszych miesiącach życia? Lekarz pokazał to na specjalnych zdjęciach (edziecko.pl)

W trzecim miesiącu malec zaczyna już widzieć przedmioty, które znajdują się blisko niego, jest to więc doskonały czas na rozpoczęcie przygody z zabawkami sensorycznymi, grzechotkami oraz gryzakami. 

 5. TOP 3 pomysły na prezent dla niemowlaka (0-3 miesiące).

 Wraz z pojawieniem się nowego członka rodziny, pojawia się fundamentalne pytanie. Co kupić w prezencie dla takiego maluszka?

 Kupując prezenty dla niemowląt warto kierować się tym, że dzieci bardzo szybko się rozwijają. Warto więc kupować odrobinę "na wyrost".

5.1 Pluszak - prezent dobry na każdą okazję.

Jednym z najczęściej wybieranych "pierwszych prezentów" dla niemowlaka jest pluszak. Maluszek już od pierwszych dni może być przyzwyczajany do jego obecności. Wspaniałym pomysłem jest również przytulanie misia przez mamę. Dzięki temu, maskotka będzie pachniała maluszkowi w znajomy, ukochany sposób, co poprawi jego sen i poczucie bezpieczeństwa. A to da mamie chwilę wytchnienia.

Obecność pluszaka w życiu dziecka, może skutkować jego przywiązaniem do zabawki. Jest szansa, że to właśnie ten miś okaże się najlepszym przyjacielem dziecka!

Znajdziesz je tutaj: pluszaki i maskotki dla dzieci

5.2 Zabawki sensoryczne

W okresie niemowlęcym sensoryka ma ogromne znaczenie. Jak już wiesz, niemowlęta nie widzą zbyt dobrze. Poznają więc świat innymi zmysłami takimi jak słuch i dotyk. Tutaj właśnie swoje zastosowanie mają zabawki sensoryczne. Mogą one występować w najróżniejszej formie, jednak wszystkie zawierają elementy wspólne:

- stworzone są z różnorodnych tkanin (im bardziej skrajne tym lepsze),

- posiadają doszyte metki, sznureczki, guziczki i inne elementy, które dziecko może chwytać w dwa paluszki,

- lusterko, ulubiona atrakcja niemowląt,

- elementy które można odczepiać i podnosić,

- szeleszczące i piszczące (delikatnie!) elementy.

Idealna zabawka sensoryczna to taka, która skrywa w sobie najróżniejsze zagadki i niespodzianki, a zadaniem dziecka jest - odnaleźć je wszystkie.

Znajdziesz je tutaj: zabawki sensoryczne

5.3 Zestawy prezentowe dla niemowląt

Gotowe zestawy dla niemowląt to doskonałe rozwiązanie dla osób, które nie mogą się zdecydować co wybrać. W takich zestawach, w zależności od producenta, znajdziemy przytulankę, pieluszkę lub dou dou (dou dou = pieluszka z przytulanką) oraz gryzak. Całość wizualnie do siebie pasuje stanowiąc uroczą kolekcję. Taki prezent na pewno zostanie doceniony przez mamę, dla której wygląd dziecięcych zabawek nie jest obojętny.

Znajdziesz je tutaj: Flowers Butterflies | krolik z pieluszką 13cm | Sailors Bay

Mam nadzieję, że udało mi się przedstawić w interesujący sposób pierwsze trzy miesiące z życia dziecka. Już niebawem pojawią się kolejne artykuły z cyklu " Kalendarz rozwoju dziecka". Dodaj nas do obserwowanych w social mediach, a dostaniesz informację o pojawieniu się kolejnych artykułów.

FACEBOOK           INSTAGRAM

Ania

Bibliografia:

[1] Skoki rozwojowe - kalendarz i objawy w 1. roku życia dziecka - KtoMaLek [dostęp na dzień: 24.04.2023]