“dziecko nie bawi się, dlatego, że jest dzieckiem, 
ale bawi się, dlatego, by stać się dorosłym” 
A. Brzezińska

  Nam dorosłym, dziecięca zabawa najczęściej kojarzy się z bałaganem, krzykiem i jeszcze większym bałaganem. Każdy rodzic wie, że jeśli cisza bawiącego się dziecka trwa zbyt długo, należy jak najszybciej odnaleźć swoje potomstwo. Często w tej codzienności zdarza nam się zapomnieć o tym, co tak na prawdę na celu ten krzyk, bałagan oraz przerażająca nas cisza.

 
 Ten wpis zaczęłam od cytatu, który w mojej ocenie jest idealny do opisania całego zagadnienia. A nawet,  jest odpowiedzią na pytanie, które umieściłam w tytule. 

Każda minuta naszego dziecka spędzona na zabawie, służy jego przygotowaniu do dorosłości. 

No dobrze, ale…

Co tak naprawdę kryje się pod pojęciem ZABAWA?

 Przeszukałam internet starając się stworzyć jedną definicję dziecięcej zabawy.

 Zabawa jest to:

•  Aktywność podejmowana zawsze spontanicznie, bezproduktywna i bezinteresowna.

  Dzieci nie bawią się “po coś”, dzieci bawią się dla samego procesu zabawy. Puszczana w wannie plastikowa łódka,
ma płynąć, bez celu, w tą i z powrotem, a zabawa w  zakupy w osiedlowym sklepie skupia się na procesie negocjacyjnym i nie ma związku z szacowaniem utargu miesiąca. [1]

  
Little Dutch: Zestaw 4 lodeczek do zabawy Blue

• Przebywanie w innym czasie i miejscu.

  Doskonale zrozumie to każdy, kto próbuje zawołać bawiące się dziecko na obiad, podczas gdy ono właśnie usypia swoje dzieciątko lub jest zajęte rozmieszczeniem najnowszych autek w garażu. Prośbą czy groźbą - nie dociera. [1]

 
Little Dutch: Garaż wielopoziomowy

•  Sposób na przepracowanie całego bagażu emocji - nie zawsze pozytywnych.

  Opieka nad bobasem, który potrzebuje kołysania i śpiewania, żeby zasnąć. Tłumaczenie niesfornemu pieskowi, dlaczego nie może uciekać w sklepie. Dzieci przekładają sytuacje z życia codziennego, aby samemu przepracować konkretne problemy lub zachowania. Odnaleźć siebie i wypracować schematy. [1]

 
Jelly Cat: Munro Scottie Pies

• Aktywność posiadająca ściśle określone reguły.

  Nie każdy kafelek na podłodze jest palącą lawą. Tak samo, jak nie każda lala może usiąść na niebieskim nocniku. Pomimo tego, że większość dziecięcych zabaw na pierwszy rzut oka wygląda jak kompletny chaos, wbrew pozorom jest to zbiór czynności, które posiadają swoje ściśle określone zasady. Przestrzeganie ich jest bezwzględne. [1]

• Proces, który musi być dobrowolny.

Wymuszona zabawa nie jest zabawą. Pomimo powyższych punktów zabawa przede wszystkim ma być przyjemnością. [1]

Little Dutch: Zjezdzalnia Blekit

  Gdy zrozumiemy te definicje, nasze spojrzenie na dziecięcą zabawę nie jest już takie samo. W mojej głowie automatycznie nasuwa się pytanie…

Czy my dorośli, potrafimy się jeszcze bawić ?

  Wraz z ukończeniem przedszkola, w życiu każdego z nas zaczynają pojawiać się obowiązki. Na początku są to drobne prace domowe, które wykonujemy w domu. Wraz z pójściem do szkoły naszym głównym zadaniem jest nauka, która z upływem lat zajmuje coraz więcej czasu. Zdarza się, że jako młodzi dorośli decydujemy się na podjęcie pierwszej pracy. A potem, jest życie dojrzałego człowieka… Praca na etacie, własne dzieci, zwierzęta, podatki …
z biegiem lat, czasu mamy coraz mniej. Czy w tym wszystkim gubimy zabawę? Na szczęście nie! Nasza zabawa ewoluuje w coś, co dorośli nazywają “hobby”. Sprowadza się to jednak dalej do rozwijania pewnych umiejętności
w sposób przyjemny. Najlepszym przykładem są zdolności logiczne i myślenie strategiczne dorośli rozwijają poprzez gry planszowe, które w ostatnich latach przeżywają swój rozkwit.

Jednak to zabawa z dzieckiem jest dla dorosłego najlepszym sposobem na powrót do świata beztroskiej zabawy.

Zestaw kreatywny: Wypiekanki

Nasuwa się jednak kolejne pytanie…

Jak się bawić z dzieckiem, żeby go wspierać, a nie przeszkadzać?

  Przede wszystkim, pamiętaj o definicji zabawy. Dorośli najczęściej zapominają o ostatnim punkcie. Dobrowolność. Jeśli akurat dzisiaj, nie masz ochoty po raz tysięczny kupować drewnianych warzyw. Lepiej przekaż pałeczkę innemu dorosłemu. Jeśli akurat nikogo innego nie ma w pobliżu, pamiętaj o pierwszym punkcie zabawy. Spontaniczność. Odpowiednio przedstawiona (być może wyolbrzymiona ekscytacja się tutaj sprawdzi) alternatywna zabawa dla warzywniaka ma sporą szansę na sukces. A nasze podejście może być bardziej pozytywne.

Djeco: Drewniany domek dla lalek CUBIC

  Pamiętaj również, że w tej sytuacji, to na Tobie spoczywa zapewnienie dziecku bezpieczeństwa, a także przedmiotów lub zabawek wykorzystywanych przez malucha. To na nas dorosłych, spoczywa wybór produktów, które są wartościowe i bezpieczne. Tanie plastikowe zabawki, może i są komfortowe dla naszego portfela, ale czy są wartościowe, trwałe, a przede wszystkim niezawodne i nieszkodliwe ? Rzadko. Wybierając produkty niskiej jakości, ryzykujemy wzbudzeniem frustracji z zepsutej zabawki, a zabawa ma być przecież przyjemnością.

  Stwórz atmosferę sprzyjającą zabawie. Nie patrz co 5 min na zegarek pilnując pory obiadowej. Nie pośpieszaj -
w zabawie przecież nie chodzi o dążenie do celu. Zadaniowość to domena dorosłych. Dobrym pomysłem jest ustalenie z dzieckiem zasad przed rozpoczęciem zabawy. Np. razem ustawiacie budzik/timer, gdy zadzwoni idziemy na obiad.

  A na koniec - to, co jest najważniejsze i najtrudniejsze zarazem. Baw się naprawdę ! Bądź dzidziusiem, dinozaurem czy Panią Jolą ze sklepu na rogu. Wczuj się w swoje role i przypomnij sobie jak to jest być dzieckiem. Proponuj, inspiruj, wspieraj. [1] 

 Pamiętaj, że przez zabawę uczysz swoje dziecko życia. A to wielka odpowiedzialność.

 Ania

Bibliografia:

[1] Brzezinska, A. I., Batkowski, M., Kaczmarska, D., Włodarczyk, A., Zamecka, N. (2011). Zabawa, czyli co i po co? O roli zabaw i zabawek w przygotowaniu do dorosłego życia. W: Swiat lat dzieciecych … Jak kreca nas zabawki? (s.33-63). Katalog wystawy czasowej 7 maja – 7 sierpnia 2011 roku, zorganizowanej w Muzeum Narodowym Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spo/ywczego w Szreniawie.